Boeit mij het ?

Om de eerdere posts over de legende van Big John te lezen, klik hier.

Het moment waarop Big John de saus uitvond voor zijn illustere Big John burger, is nooit vastgelegd. Het enige dat we weten is dat op het moment dat Big John (of Biggie J. voor intimi) zijn deuren openden, het productaanbod een feit was en de Big John burger op de kaart prijkte. In het gulden tijdperk kostte dit stuk huisvlijt F 6,00. Voordat ik echter inga op de ervaringen van de burger zelf, wil ik eerst de man die achter de hamburger stond nog iets beter kenschetsen. 

Het was feestweek in mijn woonplaats. Tegenover de keet die de Big John snackbar heette, stond een bekende kroeg die zeer goed bezocht werd in deze tijd. De snackbar aan de ene kant, werd slechts door een doorgaande weg gescheiden van de kroeg aan de andere. Ze stonden pal tegenover elkaar op een meter of 30 vermoed ik. Deuren naar elkaar toe. Ten ere van de feestweek was deze weg tijdelijk afgesloten met dranghekken en stond er een podium opgesteld. Een band trad op en het was druk. De kroeg was afgeladen, er stonden veel mensen op straat voor het podium en ook snackbar Big John was afgeladen. Je kon over de hoofden lopen. Iedereen die zich had gelaafd aan het bier aan de ene zijde van de straat, wilde iets eten dat in het vet had gezwommen aan de andere kant van de straat. Logisch. Ikzelf was destijds nog te jong om mijzelf in te laten met lallende buurtbewoners, maar de wens van mijn ouders was wel om patat te eten die avond. Ik kwam dus in de hoedanigheid van vaste klant, vaste supporter en ‘believer’ naar Big John toe en niet voor een jaarlijkse flirt. Desalniettemin moest ik achteraan aansluiten natuurlijk en stond ik net aan in de keet en kreeg dus mee wat zich daar afspeelde. 

De temperatuur was hoog. Door de enorme mensenmassa en het feit dat werkelijk alle apparatuur op volle kracht stond te draaien, was het tropisch warm in de snackbar. De twee werkenden achter de balie (er was geen ruimte voor een derde) waren Big John en Red Sonja. Big John was rood aangelopen. Noem het frituurstress, noem het oververhit of noem het schaamte voor zijn postuur, of noem het de voortdurende piek van het optimale presteren; de man baadde in het zweet. Niet dat de aangeschoten clientèle daar moeite mee had. We zagen daar een man  met een ambacht. Een man die eruit zag zoals hij at. Puur in zijn vorm, zuiver in zijn motivatie, maar bovenal; gestrest. De enorme mensen massa vroeg non verbaal maar om 1 ding; frituur. Alles wat er tussen het verkopen van zijn rauwe snacks zat en dus het binnenharken van geld, was een glazen plaat en een pan met vet. Die koppeling moest zo snel mogelijk gemaakt worden. Vanachter het glas vandaan, in de pan, even wachten en geld binnenhalen. Mensen stonden met drommen te wachten, logisch dat je je dan gestrest voelt. Toch?

Op dat moment gebeurde het. De slechte fundamenten onder de samenwerking tussen Red Sonja, de loopse slaaf van Merksnack, en Big John The Visionary begonnen zich te openbaren. Steeds vaker begon Big John hardop zijn vrouw te bekritiseren. “Schiet nou toch op”, “snap je dit nu nog niet” en “je doet het weer fout” waren steeds vaker voorkomende aantijgingen die ik observeerde in de hooguit 20 minuten dat ik daar gestaan heb. En ik stond achterin de zaak. Zijn vrouw durfde niets in te brengen en stommelde iets in de trend van; “is dat nu nodig op deze manier”? Maar helaas. De tirannie van een gewelddadige opvoeding, beperkte moraal en dito normbesef  werden onophoudelijk op de arme vrouw afgevuurd. Mensen in de zaak begonnen elkaar aan te kijken, in een gezamelijk gevoel van schaamte. Dit kon hij toch niet maken? Dit gebeurde toch niet echt? Maar helaas, het werd nog erger.

Met overduidelijk gebulder nam de zaak een vlucht toen Big John bij de zoveelste fuck up van zijn vrouw, de zaak moest herstellen. Hij had gevraagd om twee patat met pindasaus en drie met mayonaise. Helaas fabriceerde zij drie patat met pindasaus en twee met mayonaise. Een ontoelaatbare fout, die onmiddellijk werd afgestraft. Luidkeels liep hij te vloeken op zijn vrouw, in alle terminologieën die denkbaar zijn. Wat een waardeloos wijf hij had gescoord en dat ze nergens goed voor was. Met ongeloof namen de mensen in de snackbar kennis van deze ontstellende gebeurtenis. Niemand die ingreep.

Enigszins gedesillusioneerd liep ik een kwartier later terug naar huis met in mijn hand een zakje met snacks. 

Big John was dus vooral een man die terug gaat naar de basis. Caveman style. Het is een purist, die het minimale van zichzelf vereiste en het maximale van zijn omgeving. De Alpha man die door primair en naturel gedrag zijn wereld indeelt in termen van goed en fout. Kun je hem dat kwalijk nemen? Die vraag heeft mij lang bezig gehouden en pas met de jaren kwam bij mij het besef dat Big John niets te verwijten valt. De man heeft puur uit instinct gehandeld en dat dient hem eerder credit op te leveren dan kritiek.

Ik schaar hem in het rijtje van van Gogh, da Vinci en ja, zelfs van de Messias zelve. Hij werd pas later begrepen, toen zijn werk het grote publiek bereikte. Toen hij zijn werk beëindigd had, kwam de boodschap pas aan. The godfather van de hamburger verdient meer respect dan dat hij kreeg destijds.

Exact de reden dat ik over hem blog.

De snackbar van Big John stond bij ons op de hoek van de straat van het ouderlijk huis. Midden in een woonwijk, stond de snackbar die niet meer was dan een houten keet van 7 bij 6 meter. De huidige uitbater ervan heet Luc Hof en de foto illustreert de groteske afmetingen van het horeca domein. Dat even voor de beeldvorming.

Het is voor de buitenstaander dan ook moeilijk te begrijpen dat op deze plek Big John zijn imperium zou starten en succesvol zou uitbaten. Big John viel onder het franchise concept van Merk Snack. Hij confirmeerde zich aan de wetten en regels die het convenant van Merk Snack opwierp, maar had ook zelf 1 duister concept in het vuur; de Big John burger. Deze burger zou uitgroeien tot de MOAB (Mother Of All Burgers) en zou een einde maken aan iedere discussie over welke hamburger al dan niet beter was. Maar voordat ik de ode aan deze burger volledig zal starten, zal ik eerst een beeld schetsen van de man die Big John was. De man achter de burger. De man achter het concept.

Big John was de artiestennaam van Johan K. Althans, hij gaf zelf altijd aan dat Big John zijn artiestennaam was en ik moet zeggen; hij deed de naam eer aan. Johan was een jaar of 40 en had een gewicht van een kilo of 150, bij een lengte van 1.75 meter. Hij was enorm. De foute vervaagde tatoeages, vier onderkinnen, altijd transpirerend en een buik als een negen maanden zwangere 60 plusser met een drieling. Uitgezakt, fatsig en bovenal; wanstaltig. Hij was perfect voor the job. 

Hij woonde zelf op een steenworp afstand van zijn (eerste) etablissement met zijn vrouw, die wij later Red Sonja zijn gaan noemen. Red Sonja was de vrouw achter de man en ook zij voldeed volledig aan het beeld dat bij de snackbar houder paste. Zij had een minder gevoel voor eigenwaarde, durfde nooit iets te zeggen als hij is de buurt was, liep erbij als een geslagen hond en was met haar vuurrode haar en lijkbleke uiterlijk een van de minst aantrekkelijke vrouwen die ik ooit zag in mijn leven. Zij werkte samen met hem in de snackbar in drukke tijden (feestdagen en weekends) en zij wisselden diensten af op het moment dat dat mogelijk was. 

Bedenk dus even in welke wereld je liep op het moment dat je snackbar Big John binnenliep. Of je zou geconfronteerd worden met een vrouw die je in je donkerste dromen nog niet voorbij zou willen zien komen, of je zou geconfronteerd worden met de zwetende legende himself, die dezelfde verbale eigenschappen had als een analfabetische doofstomme in wintertijd. Het was een lose-lose situatie. Wat deed ons dan toch iedere keer die zaak binnenstappen? 

Blijf dit blog volgen.

Nou vooruit. We zijn niet allemaal van die burgervaders zoals we ons graag voordoen, dus laten we ook eens een geheimpje verklappen af en toe. 

De ‘product scheme’ ben ik het gaan noemen. Fabrikanten aanschrijven dat producten niet in orde zijn in de hoop dat ze compensatie sturen. Ik moet zeggen dat ik het al een jaar of 25 niet meer geprobeerd heb, maar in de tijden dat ik nog een vervelende puber was, heb ik er toch wel heel wat rendement uit gehaald.

Het principe is heel simpel. Je koopt een product, liefst een verbruiksartikel en bewaart de verpakking. Vervolgens stel je een nette brief op waarbij je aangeeft dat er iets niet in orde was en doet de verpakking erbij. In een dropzakje een ander dropje aantreffen dat er niet thuishoort, een chipszak die beschadigd was waardoor de inhoud niet meer knisperknasper vers was; ik verzon ze waar je bij stond. Absoluut niet netjes, maar goed, de grote conglomeraten hadden het breder dan ik met mijn krantenwijk. 

Leuk was altijd weer om te zien hoe fabrikanten daarop reageerden. Altijd spannend als er weer een reactie kwam. Van Smith’s heb ik meerdere malen een doos ontvangen met meerdere chipszakken. Helaas bleken zij ook over een black list te beschikken, zodat de compensaties op een gegeven moment uitbleven. Ook Silvo, de kruidenmaker is me bijgebleven vanwege een royaal pakket. Van Conimex ontving ik ooit weleens een bloemenbon van 7,50 (gulden), waar je toen nog een bos van kon kopen. Geld terugstorten deden sommige bedrijven ook en het kwam natuurlijk ook voor dat er slechts een brief kwam met excuses. Tja. 

Ik heb ook weleens een zending gehad van een bedrijf die ik echt had verdiend. Het recept van de saus van mijn Big John hamburger heb ik weleens opgestuurd naar Wijko. De koning der sauzen beloonde mij vervolgens met 15 liter saus als bedankje en de trieste mededeling dat ze de saus helaas niet in productie zouden nemen. Tja. 

Feit is wel dat bedrijven een hele tak consumententevredenheid hebben en dat die altijd benieuwd zijn naar op- of aanmerkingen. Naar mijn mening een markt op zich.

Dit blog leent zich uitstekend voor de zin en onzin des levens. Ik grijp deze mogelijkheid op de laatste dag van 2008 dan ook aan om de aanzet te geven voor een eerbetoon aan een van de meest wanstalige, desfunctionerende en succesvolle snackbarhouders of all time; Big John. 

Het enige relikwie dat er nog over is van het tijdperk van Big John is de hiernaast geillustreerde menukaart. Uitgevoerd in fout nepledere look is het helaas de enige bewijsvoering die ik nog over heb.

Big John was een legende in mijn woonplaats. De holle bolle Gijs van het dorp, die enorm groot werd door zijn ‘Big John burger’, maar uiteindelijk ten onder ging aan de fiscus. Hij bleek namelijk na drie jaar succesvol ondernemen nooit een cent belasting betaald te hebben. Daarover later meer.

De reden waarom dit epos de moeite waard wordt om te volgen is omdat ik mij voorgenomen heb om het zeer geheime recept van de Big John saus op internet te gaan plaatsen. De bouw van de nemesis aller burgers zal ik uiteenzetten en daarnaast zal ik alle geheimen prijsgeven die gepaard gaan met dit icoon. Ik leef inmiddels 10 jaar lang zonder Big John en vind dat zijn claim op de saus wel verjaard is. Ik ga vertellen waar deze burger vandaan komt, wie zijn fans waren, waarom dit blog artikelen waard is en bovenal hoe jezelf nog kunt nagenieten van de talenten van dit orakel van de snackindustrie. Concurrenten hebben letterlijk zijn saus door TNO laten doorlichten (serieus!), maar uiteindelijk bleek ik zelf de enige te zijn die de code kon kraken. Bedrijfsspionage? Prostitutie? Wat heeft mij aangezet tot het nastreven van deze hommage en belangrijker nog; hoe komt het dat ik nog steeds eens per half jaar een vreetfestijn organiseer waarbij mijn gasten zich mogen kapot eten aan Big John burgers? Begrijpen doet u het nu nog niet, maar het licht zal binnenkort gaan schijnen. Hou dit blog in de gaten.